Ҷиноятҳои дуздӣ дар Аморати Муттаҳидаи Араб як ҷинояти ҷиддӣ маҳсуб мешаванд, зеро системаи ҳуқуқии кишвар бар зидди ин гуна фаъолиятҳои ғайриқонунӣ мавқеи қатъӣ дорад. Кодекси ҷиноии Амороти Муттаҳидаи Араб муқаррарот ва муҷозотҳоро барои шаклҳои гуногуни дуздӣ, аз ҷумла дуздии хурд, ғорати калон, ғоратгарӣ ва ғоратгарӣ муайян мекунад. Ҳадафи ин қонунҳо ҳифзи ҳуқуқ ва моликияти шахсони воқеӣ ва тиҷоратӣ ва инчунин таъмини ҷомеаи амн ва ботартиб мебошанд. Бо ӯҳдадории Амороти Муттаҳидаи Араб оид ба нигоҳдории қонун ва тартибот, фаҳмидани қонунҳо ва оқибатҳои мушаххаси ҷиноятҳои дуздӣ ҳам барои сокинон ва ҳам меҳмонон хеле муҳим аст.
Намудҳои гуногуни ҷиноятҳои дуздӣ тибқи қонунҳои АМА кадомҳоянд?
- Дуздии хурд (ҷинояткор): Дуздии хурд, инчунин ҳамчун дуздии ноболиғ маълум аст, гирифтани беиҷозати амвол ё ашёи арзиши нисбатан пастро дар бар мегирад. Ин навъи дуздӣ маъмулан тибқи қонуни АМА ҳамчун ҷинояти ношоям тасниф карда мешавад.
- Бузургтарин дуздӣ (ҷинояткорӣ): Ғоратгарии калон ё дуздии калон ба гирифтани ғайриқонунии амвол ё дороиҳои дорои арзиши назаррас дахл дорад. Ин ҷинояти вазнин ҳисобида мешавад ва нисбат ба дуздии хурд ҷазои сахттар дорад.
- Ғоратгарӣ: Ғорат ҳамчун амали маҷбурӣ гирифтани молу мулк аз шахси дигар муайян карда мешавад, ки аксар вақт бо истифодаи зӯроварӣ, таҳдид ё тарсонидан иборат аст. Ин ҷиноят тибқи қонунҳои АМА ҳамчун ҷинояти вазнин баррасӣ мешавад.
- Ғоратгарӣ: Ғоратгарӣ даромадани ғайриқонунӣ ба бино ё бино бо мақсади содир кардани ҷиноят, ба монанди дуздиро дар бар мегирад. Ин ҷиноят ҳамчун ҷинояти вазнин тасниф карда мешавад ва бо ҳабс ва ҷарима ҷазо дода мешавад.
- Талабот: Азхудкунӣ ба азхудкунии қаллобӣ ё тасарруфи дороиҳо ё маблағҳо аз ҷониби шахсе, ки ба ӯ бовар карда шудааст, дахл дорад. Ин ҷиноят одатан бо дуздӣ дар ҷои кор ё муассисаҳои молиявӣ алоқаманд аст.
- Дуздии мошин: Беиҷозат гирифтан ё дуздидани воситаи нақлиёти автомобилӣ, ба монанди мошин, мотоцикл ё боркаш, дуздии воситаи нақлиётро ташкил медиҳад. Ин ҷиноят тибқи қонунҳои АМА ҷиноят ҳисобида мешавад.
- Ҳуҷҷати шахсӣ: Дуздии шахсият ба даст овардани ғайриқонунӣ ва истифодаи маълумоти шахсии каси дигар, аз қабили ном, ҳуҷҷатҳои шахсият ё тафсилоти молиявии онҳо бо мақсади қаллобӣ мебошад.
Бояд қайд кард, ки вазнинии ҷазо барои ин ҷиноятҳои дуздӣ тибқи қонунгузории Аморати Муттаҳидаи Араб метавонад вобаста ба омилҳое, ба монанди арзиши амволи дуздидашуда, истифодаи зӯроварӣ ё зӯроварӣ ва оё ҷиноят бори аввал ё такрорӣ бошад, фарқ кунад. .
Дар АМА, Дубай ва Шарҷа парвандаҳои дуздӣ чӣ гуна баррасӣ ва ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд?
Дар Аморати Муттаҳидаи Араб кодекси федералии ҷиноӣ мавҷуд аст, ки ҷиноятҳои дуздиро дар тамоми аморатҳо танзим мекунад. Инҳоянд нуктаҳои асосӣ дар бораи он, ки чӣ гуна парвандаҳои дуздӣ дар АМА баррасӣ ва ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд:
Ҷиноятҳои дуздӣ дар Амороти Муттаҳидаи Араб бо Кодекси ҷиноии федералӣ (Қонуни федералии № 3 аз соли 1987) танзим карда мешавад, ки дар тамоми аморатҳо, аз ҷумла дар Дубай ва Шарҷа яксон татбиқ мешавад. Дар Кодекси ҷиноӣ намудҳои гуногуни ҷиноятҳои дуздӣ, аз қабили дуздии хурд, ғоратгарӣ, ғоратгарӣ, ғоратгарӣ, ғоратгарӣ ва тасарруф ва ҷазоҳои дахлдори онҳо пешбинӣ шудааст. Гузориш ва тафтиши парвандаҳои дуздӣ маъмулан аз пешниҳоди шикоят ба мақомоти пулиси маҳаллӣ оғоз мешавад. Дар Дубай шӯъбаи кофтукови ҷиноии полиси Дубай бо чунин парвандаҳо машғул аст, дар Шарҷа бошад, шӯъбаи ҷустуҷӯи ҷиноии полиси Шарҷа масъул аст.
Пас аз ҷамъоварӣ кардани далелҳо ва анҷом додани тафтишот, парванда барои баррасии минбаъда ба додситонии дахлдор супорида мешавад. Дар Дубай, ин Прокуратураи ҷамъиятии Дубай аст ва дар Шарҷа, ин Прокуратураи ҷамъиятии Шарҷа аст. Баъдан айбдоркунанда парвандаро ба додгоҳҳои дахлдор пешниҳод мекунад. Дар Дубай парвандаҳои дуздиро додгоҳҳои Дубай баррасӣ мекунанд, ки аз Суди марҳилаи аввал, Додгоҳи таҷдиди назар ва Додгоҳи кассатсионӣ иборатанд. Ба ҳамин монанд, дар Шарҷа, системаи судҳои Шарҷа парвандаҳои дуздиро бо ҳамон сохтори иерархӣ баррасӣ мекунад.
Ҷазоҳо барои ҷиноятҳои дуздӣ дар АМА дар Кодекси ҷиноии федералӣ оварда шудаанд ва метавонанд аз ҳабс, ҷарима ва дар баъзе мавридҳо депортатсияро барои шаҳрвандони ғайри АМА дар бар гиранд. Шиддати ҷазо аз омилҳое, ба мисли арзиши амволи дуздидашуда, истифодаи зӯр ё зӯроварӣ ва ҷиноят бори аввал ё такрорӣ будани ҷиноят вобаста аст.
Аморати Муттаҳидаи Араб парвандаҳои дуздии муҳоҷирон ё шаҳрвандони хориҷиро чӣ гуна ҳал мекунад?
Қонунҳои Амороти Муттаҳидаи Араб дар бораи ҷиноятҳои дуздӣ ҳам ба шаҳрвандони Аморот ва ҳам муҳоҷирон ё шаҳрвандони хориҷие, ки дар ин кишвар зиндагӣ мекунанд ё ташриф меоранд, баробар татбиқ мешаванд. Шаҳрвандони хориҷие, ки ба ҷиноятҳои дуздӣ муттаҳам мешаванд, бо шаҳрвандони Иморот, аз ҷумла тафтишот, таъқиб ва мурофиаҳои судӣ тибқи Кодекси федералии ҷиноӣ, аз як раванди қонунӣ мегузаранд.
Аммо, бар иловаи муҷозоти дар Кодекси ҷиноӣ пешбинишуда, аз қабили ҳабс ва ҷарима, муҳоҷирон ё шаҳрвандони хориҷӣ, ки барои ҷиноятҳои вазнини дуздӣ маҳкум шудаанд, метавонанд аз Имороти Муттаҳидаи Араб ихроҷ шаванд. Ин ҷиҳат маъмулан ба салоҳдиди суд ва мақомоти дахлдор вобаста ба вазнинии ҷиноят ва шароити шахс вобаста аст. Барои муҳоҷирон ва шаҳрвандони хориҷӣ дар Аморати Муттаҳидаи Араб огоҳ будан ва риоя кардани қонунҳои кишвар дар бораи ҷиноятҳои дуздӣ ва моликият муҳим аст. Ҳама гуна қонуншиканиҳо метавонад ба оқибатҳои ҷиддии ҳуқуқӣ, аз ҷумла ҳабси эҳтимолӣ, ҷаримаи вазнин ва депортатсия оварда расонад, ки ба қобилияти зиндагӣ ва кори онҳо дар АМА таъсир мерасонад.
Ҷазоҳо барои намудҳои гуногуни ҷиноятҳои дуздӣ дар АМА кадомҳоянд?
| Навъи ҷинояти дуздӣ | ҷазо |
|---|---|
| Дуздии хурд (Амволи камтар аз AED 3,000) | Ҳабс то 6 моҳ ва/ё ҷарима то 5,000 AED |
| Дуздӣ аз ҷониби хизматгор ё корманд | Ҳабс то 3 сол ва/ё ҷарима то 10,000 AED |
| Дуздӣ бо роҳи азхудкунӣ ё қаллобӣ | Ҳабс то 3 сол ва/ё ҷарима то 10,000 AED |
| Дуздии бузург (Амволи арзишаш беш аз 3,000 AED) | Ҳабс то 7 сол ва/ё ҷарима то 30,000 AED |
| Дуздии вазнин (бо зӯроварӣ ё таҳдиди зӯроварӣ) | Ҳабс то 10 сол ва/ё ҷарима то 50,000 AED |
| Ғоратгарӣ | Ҳабс то 10 сол ва/ё ҷарима то 50,000 AED |
| дӯздӣ | Ҳабс то 15 сол ва/ё ҷарима то 200,000 AED |
| Дуздии шахсият | Ҷазоҳо вобаста ба ҳолатҳои мушаххас ва дараҷаи ҷиноят фарқ мекунанд, аммо метавонанд ҳабс ва/ё ҷаримаҳоро дар бар гиранд. |
| Дуздии мошин | Одатан ҳамчун як намуди дуздии калон баррасӣ карда мешавад, ки ҷазоҳо, аз ҷумла ҳабс то 7 сол ва/ё ҷарима то 30,000 AED. |
Бояд қайд кард, ки ин ҷазоҳо ба Кодекси ҷиноии федералии Аморати Муттаҳидаи Араб асос ёфтаанд ва ҳукми воқеӣ метавонад вобаста ба ҳолатҳои мушаххаси парванда, ба монанди арзиши амволи дуздидашуда, истифодаи зӯроварӣ ё зӯроварӣ ва оё ҷинояти бори аввал ё такрорӣ. Илова бар ин, муҳоҷирон ё шаҳрвандони хориҷӣ, ки барои ҷиноятҳои вазнини дуздӣ маҳкум шудаанд, метавонанд аз АМА ихроҷ шаванд.
Барои муҳофизати худ ва моликияти худ тавсия дода мешавад, ки чораҳои амниятӣ, ҳифзи маълумоти шахсӣ ва молиявӣ, истифода аз усулҳои бехатарии пардохт, гузаронидани санҷиши зарурӣ дар муомилоти молиявӣ ва ҳар гуна ҳолатҳои гумонбаршудаи қаллобӣ ё дуздӣ ба мақомот фавран хабар диҳед.
Системаи ҳуқуқии АМА дуздии хурд ва шаклҳои вазнини дуздиро чӣ гуна фарқ мекунад?
Кодекси федералии ҷиноии АМА байни дуздии хурд ва шаклҳои вазнинтари дуздиро дар асоси арзиши амволи дуздидашуда ва ҳолатҳои марбут ба ҷиноят ба таври возеҳ фарқ мекунад. Дуздии хурд, инчунин ҳамчун дуздии ноболиғ маълум аст, маъмулан гирифтани беиҷозати амвол ё ашёи арзиши нисбатан пастро дар бар мегирад (камтар аз 3,000 AED). Ин одатан ҳамчун ҷинояти ғайриқонунӣ тасниф карда мешавад ва ҷазоҳои сабуктарро дар бар мегирад, ба монанди ҳабс то шаш моҳ ва/ё ҷарима то 5,000 AED.
Баръакси ин, шаклҳои вазнини дуздӣ, ба монанди дуздии калон ё дуздии шадид, гирифтани ғайриқонунии амвол ё дороиҳои дорои арзиши назаррас (беш аз 3,000 AED) ё истифодаи зӯроварӣ, таҳдид ё тарсонданро ҳангоми дуздӣ дар бар мегиранд. Ин ҷиноятҳо тибқи қонунҳои Имороти Муттаҳидаи Араб ҳамчун ҷиноятҳои вазнин баррасӣ мешаванд ва метавонанд боиси ҷазоҳои сахттар, аз ҷумла ҳабс барои чанд сол ва ҷаримаи назаррас гардад. Масалан, дуздии калон метавонад ба ҳабси то ҳафт сол ва/ё ҷарима то 30,000 AED оварда расонад, дар ҳоле ки дуздии шадид бо зӯроварӣ метавонад ба ҳабс то даҳ сол ва/ё ҷарима то 50,000 AED оварда расонад.
Фарқияти байни дуздии хурд ва шаклҳои вазнини дуздӣ дар системаи ҳуқуқии АМА ба он асос ёфтааст, ки вазнинии ҷиноят ва таъсири он ба ҷабрдида бояд дар вазнинии ҷазо инъикос карда шавад. Ҳадафи ин равиш нигоҳ доштани мувозинат байни пешгирии амалҳои ҷиноятӣ ва таъмини оқибатҳои одилона ва мутаносиб барои ҷинояткорон мебошад.
Ҳуқуқҳои ашхоси муттаҳам дар парвандаҳои дуздӣ дар АМА чӣ гунаанд?
Дар Амороти Муттаҳидаи Араб ашхосе, ки дар ҷиноятҳои дуздӣ муттаҳам мешаванд, тибқи қонун ба ҳуқуқҳои муайяни қонунӣ ва ҳифзи ҳуқуқ доранд. Ин ҳуқуқҳо барои таъмини мурофиаи одилона ва раванди мувофиқ пешбинӣ шудаанд. Баъзе ҳуқуқҳои калидии ашхоси муттаҳам дар парвандаҳои дуздӣ аз ҳуқуқ ба намояндагии қонунӣ, ҳуқуқ ба тарҷумон дар ҳолати зарурӣ ва ҳуқуқи пешниҳоди далелҳо ва шоҳидҳо дар ҳимояи онҳо иборатанд.
Системаи адлияи Амороти Муттаҳидаи Араб инчунин принсипи презумпсияи бегуноҳро дастгирӣ мекунад, яъне шахсони айбдоршаванда то исботи гуноҳи бе шубҳа бегуноҳ ҳисобида мешаванд. Дар рафти тафтишот ва мурофиаи судӣ мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва судӣ бояд тартиботи дурустро риоя кунанд ва ҳуқуқҳои айбдоршавандаро, аз қабили ҳуқуқи зидди худтаъқиркунӣ ва ҳуқуқи огоҳӣ аз иттиҳомоти алайҳи онҳо эълоншударо эҳтиром кунанд.
Илова бар ин, ашхоси айбдоршаванда ҳуқуқ доранд аз болои ҳама гуна ҳукм ё ҳукме, ки суд таъин кардааст, шикоят кунанд, агар онҳо гумон кунанд, ки адолати судӣ нодуруст содир шудааст ё далелҳои нав пайдо шаванд. Раванди шикоят ба суди болоӣ имкон медиҳад, ки парвандаро аз нав дида барояд ва одилона ва мувофиқи қонун сурат гирад.
Оё дар Амороти Муттаҳидаи Араб тибқи қонунҳои шариат ва Кодекси ҷиноӣ ҷазоҳои гуногун барои ҷиноятҳои дуздӣ вуҷуд доранд?
Аморати Муттаҳидаи Араб як низоми ҳуқуқии дугонаро риоя мекунад, ки дар он ҳам қонуни шариат ва ҳам Кодекси ҷиноии федералӣ татбиқ мешаванд. Гарчанде ки қонуни шариат асосан барои масъалаҳои вазъи шахсӣ ва баъзе парвандаҳои ҷиноии марбут ба мусулмонон истифода мешавад, Кодекси ҷиноии федералӣ сарчашмаи асосии қонунгузории танзимкунандаи ҷиноятҳои ҷиноӣ, аз ҷумла ҷиноятҳои дуздӣ барои ҳамаи шаҳрвандон ва сокинони Амороти Муттаҳидаи Араб мебошад. Тибқи қонунҳои шариат, муҷозоти дуздӣ (маъруф бо номи “сариқа”) метавонад вобаста ба шароити мушаххаси ҷиноят ва тафсири уламои ҳуқуқи исломӣ фарқ кунад. Умуман, қонуни шариат барои дуздӣ муҷозоти сангин муқаррар кардааст, аз қабили буридани даст барои ҷиноятҳои такрорӣ. Аммо, ин ҷазоҳо дар Аморати Муттаҳидаи Араб хеле кам татбиқ карда мешаванд, зеро системаи ҳуқуқии кишвар пеш аз ҳама ба Кодекси федералии ҷиноӣ оид ба парвандаҳои ҷиноӣ такя мекунад.
Кодекси ҷиноии федералии Амороти Муттаҳидаи Араб ҷазоҳои мушаххасро барои намудҳои гуногуни ҷиноятҳои дуздӣ, аз дуздии хурд то ғоратгарӣ, ғоратгарӣ ва дуздии вазнин муайян мекунад. Ин ҷазоҳо маъмулан ҳабс ва/ё ҷаримаҳоро дар бар мегиранд, ки вазнинии ҷазо вобаста ба омилҳое ба мисли арзиши амволи дуздидашуда, истифодаи зӯроварӣ ё зӯроварӣ ва оё ҷиноят бори аввал ё такрорӣ содир шудааст. Бояд қайд кард, ки дар ҳоле ки низоми ҳуқуқии Имороти Муттаҳидаи Араб ҳам ба принсипҳои шариат ва ҳам қонунҳои кодификатсия асос ёфтааст, татбиқи ҷазоҳои шариатӣ барои ҷиноятҳои дуздӣ дар амал хеле кам аст. Кодекси ҷиноии федералӣ ҳамчун манбаи асосии қонунгузорӣ барои таъқиб ва ҷазо додани ҷиноятҳои дуздӣ хизмат мекунад, ки чаҳорчӯбаи ҳамаҷонибаеро фароҳам меорад, ки бо таҷрибаи муосири ҳуқуқӣ ва стандартҳои байналмилалӣ мувофиқат мекунад.
Раванди қонунии гузориш додани парвандаҳои дуздӣ дар АМА чӣ гуна аст?
Қадами аввал дар раванди қонунӣ барои гузориш додани ҳодисаҳои дуздӣ дар АМА ин пешниҳоди шикоят ба мақомоти полиси маҳаллӣ мебошад. Инро метавон тавассути боздид ба шӯъбаи полиси наздиктарин ё тавассути рақамҳои телефони изтирории онҳо тамос гирифтан анҷом дод. Ба таври фаврӣ дар бораи ҳодиса хабар додан ва ба қадри имкон тафсилоти бештар, аз ҷумла тавсифи ашёи дуздидашуда, вақт ва макони дуздӣ ва ҳама гуна далелҳои эҳтимолӣ ё шоҳидон муҳим аст.
Пас аз ворид шудани шикоят, пулис аз рӯи ин ҳодиса тафтишот оғоз мекунад. Ин метавонад ҷамъоварии далелҳо аз ҷои ҷиноят, мусоҳиба бо шоҳидони эҳтимолӣ ва баррасии наворҳои назоратӣ, агар мавҷуд бошад, дар бар гирад. Полис инчунин метавонад аз шикояткунанда маълумоти иловагӣ ё ҳуҷҷатҳоро талаб кунад, то дар тафтишоти онҳо кӯмак расонад. Дар сурати ба даст овардани далелҳои кофӣ парванда барои баррасии минбаъдаи судӣ ба додситонии ҷумҳурӣ фиристода мешавад. Прокурор далелҳоро дида мебарояд ва муайян мекунад, ки оё барои айбдоркуниҳо алайҳи ҷинояткор(ҳо)-и гумонбаршуда асос вуҷуд дорад. Агар айб эълон шавад, парванда ба муҳокимаи додгоҳӣ меравад.
Дар рафти мурофиаи судӣ ҳам айбдоркунанда ва ҳам ҳимоят имкон пайдо мекунанд, ки далелу далелҳои худро дар назди судя ё ҳайати судяҳо пешниҳод намоянд. Шахси айбдоршаванда ҳуқуқ ба намояндагии қонунӣ дорад ва метавонад шоҳидонро пурсуҷӯ кунад ва ба далелҳои зидди онҳо эътироз кунад. Агар айбдоршаванда дар иттиҳоми дуздӣ гунаҳкор дониста шавад, додгоҳ тибқи Кодекси ҷиноии федералии Амороти Муттаҳидаи Араб ҷазо таъин мекунад. Шиддати ҷазо аз омилҳое, ба мисли арзиши амволи дуздидашуда, истифодаи зӯр ё зӯроварӣ ва оё ҷиноят бори аввал ё такрорӣ будани ҷиноят вобаста хоҳад буд. Ҷазоҳо метавонанд аз ҷарима ва ҳабс то депортатсия барои шаҳрвандони АМА дар ҳолатҳои ҷиноятҳои вазнини дуздӣ фарқ кунанд.
Қайд кардан муҳим аст, ки дар тамоми ҷараёни мурофиаи судӣ ҳуқуқҳои айбдоршаванда, аз ҷумла презумпсияи бегуноҳӣ то собит шудани гуноҳ, ҳуқуқ ба намояндагии қонунӣ ва ҳуқуқи шикоят аз ҳукм ё ҳукми суд бояд ҳифз карда шаванд.
